Geleceği Çöpe Atmayın!… Düşünün… Çöpe çöp atmadan önce bir kez daha düşünün. Çünkü bu dünyamızı, geleceğimizi, hayatımızı ve bizleri ilgilendiriyor. Eğer “bunlar sadece benim dikkat etmemle mi düzelecek şeyler” diyorsanız, bir gün attığınız çöp miktarına bakın…
Sonra sizin apartmanınızdan çıkan çöpü düşünün… Sonra mahallenizden… Ve bunun sadece bir gün için bu kadar olduğunu düşünün… Bu dünyaya yapacağınız en güzel şeylerden bir tanesi attığınız çöpe dikkat etmek olacaktır.
Bir gün içinde hepimiz çöpü defalarca ziyaret edip sürekli bir şeyler atmaktayız. Ofislerde bir şey içiyoruz, şişesi çöpe… Bir şey yiyoruz paketi çöpe… Yanlış gereksiz bir evrak mı? Kırıştır çöpe… Günümüzde işyerlerinde sosyal sorumluluk bilinci artmış olsa da hala bunu gerçekleştirmeyenler çoğunlukta. Masasından kalkmaya üşendiği için her çöpü aynı yere atan kişiler var. Şehirlerde de bu geçerli. Belediyelerin sokaklara koyduğu geri dönüşüm üniteleri buna üşenip zahmet etme çabasında bulunamayan insanlar yüzünden boş bir çaba olarak kalmaya devam ediyor.
Bunu geçin, bu ünitelerin çok yakınlarımızda olması da kötü, niye mi? Çöp daha uzak iken niye çöpe kadar yürüyelim ki? Çöpü de at geri dönüşüme kim görüyor ki? Arada kaynar… İşte bu yüzden birçok belediye bu üniteleri kaldırmak zorunda kaldı. Dikkat edenler ve duyarlı insanlar ise devede kulak denecek kadar az.
Ntv de yayınlanan ve 90 ülkede seyredilen “YUVA” isimli belgeselde Dünyamızın yani yuvamızın elimizden gitmesine sadece 10 yılı kaldığı anlatılıyor. Bunu yapanda düzeltebilecek olanda bizleriz. Yaşayabileceğimiz henüz başka bir dünyanın da olmadığını unutmayın.
Dünya çapında düşündüğümüzde güzel Türkiye’miz dünyaya ne oranda zarar veriyor bir bilginiz var mı? Aynı zamanda ayrıştırma işlemini kaynağında gerçekleştirmede sınıfta kaldığımızdan haberiniz var mı?
Türkiye her yıl 1 milyar 100 milyon liralık kaynağı çöpe atıyor. Yalnızca İstanbul’da bir yılda tüketilen 450 bin ton kağıt geri kazanılsa, Türkiye’de yılda 38 kilometrekarelik ağaçlık alan korunabilir.
Yüzde yüz geri dönüşümlü bir kağıttan üretilmiş bir ton kağıt 400 kilovatsaat enerji, yaklaşık 26,5 metreküp su tasarrufu anlamına geliyor. Günlük 5 milyon TL değerinde kağıt / karton, metal, cam, plastik, tekstil ve ahşap gibi atık üreten Türkiye bunun sadece 2 milyon TL’lik kısmını “çöpten geçimini sağlayanlar ” sayesinde ekonomiye kazandırıyor.
ÇEVKO, sadece 3 yılda 835bin tonluk geri kazanım elde ederken, bunun ülke ekonomisine katkısı 175 milyon TL olmuş.
Siz de sıradan bir iş gibi gördüğünüz çöpünüzü atarken aslında kendinizi ve dünyamızı kurtarabilirsiniz. Nasıl mı? Gelin birlikte göz atalım. Lütfen, geleceği çöpe atmayın!
Şimdi gelin hep birlikte neler yapabiliriz bir göz atalım
Cam kavanozlar, plastik kaplar
Satın aldığımız ürünler genelde cam kavanoz ve plastik kap içindedir. Bunların içindeki ürün bitince çöpe atarız, ama bunu yapmadan önce bir düşünün.
Cam ambalajları konserve yapmak, baharatları ve kuru yiyecekleri saklamak gibi amaçlarla kullanabilirsiniz. Aynı şekilde plastik kaplar da öyledir. Plastik kaplara da evinizde bir sürü farklı amaçla yer edinebilirsiniz. Buzluğunuzu doldururken bu plastik kapları saklama kabı olarak kullanabilir, içerisine yemek artıklarınızı koyup sokak hayvanlarını besleyebilirsiniz. Yoğurt kovalarından saksı yapan ananelerimize de bizlerden bir alkış.
Eski ve kullanılmayan kıyafetler
Öncelikle giymediğiniz eli yüzü düzgün kıyafetinizi ihtiyaç sahiplerine vermeniz en güzel hareket olacaktır. Böyle birini tanımıyorsanız belediyelerin buna özel ünitelerine bırakabilirsiniz. Veya düşünün… eski kıyafetlerin üzerindeki süsleri kullanılabilecek malzemeleri alıp başka yerde kullanabilirsiniz, kumaşlarını kesip değişik el işlerinde kullanabilirsiniz, örgü ve triko ise ipini söküp kullanabilirsiniz. Hiç mi bir şey olmaz? Temizlik bezi yapın. Barınaklara bağışlayın… Mutlaka bir yerde bir ihtiyaç sahibine ulaşacaktır.
Yemek Artıkları
En çok çöpe atılan şeylerden birisi de yemek artıkları… Tabağımızda kalan bir kaşık artık yemek ne işe yarar ki diye düşünmeyin. Öncelikle sokaktaki canlara verebilirsiniz (burada dikkat edilmesi gereken bozulmamış yenebilecek durumda ve onlara zararı olmayan yiyecekler. Çünkü sokaktaki canlar birer çöp öğütücüsü değil yarar yapalım derken zarar olmasın. ) Diğer bir seçenek ise kullanabiliyorsanız yeni bir yemeğe malzeme yapabilirsiniz. Örneğin yaptığınız pilavdan artanı ertesi gün çorbada kullanabilirsiniz.
Bayat Ekmekler
Bayat ekmeği atmadan önce iyi düşünün çünkü yapabileceğiniz çok şey var. Onları lezetti yiyeceklere dönüştürebilirsiniz. Bunun internette birçok tarifi var. Örneğin dilimleyip üzerine birkaç malzeme ile fırına verince küçük pizzalar yapabilir ve ya kahvaltılık için yumurtaya bulayıp kızartabilirsiniz. Küp şeklinde doğrayıp kurutup çorba servisinde kullanabilirsiniz. Dondurucuya atıp Köfte harcı olarak kullanabilirsiniz. Hiç bir şey yapamıyorsanız ıslatıp ufalayıp sokak hayvanlarına, kuşlara verebilirsiniz ama lütfen asla çöpe atmayın.
Şekerlenmiş Reçel ve Marmelatlar
Satın aldınız ve uzun süre dolapta kalıp şekerlenme yapmış reçellerinizi pratik bir şekilde geri kazanabilirsiniz. Kaplarıyla sıcak suda biraz kaynatmanız veya içine biraz su koyup kaynatmanız eskiye dönmesini sağlayacaktır.
Küçülen sabunlar, Mumlar, Rujlar
Bun tarz ürünleri eritip bir araya getirip tekrar kullanabilirsiniz. Sabunları rendeleyip çamaşır deterjanı yapabilirsiniz.
Elektronik aletler
Bu tarz ürünler çevreye oldukça zararlıdır bu yüzden direk çöpe atmamalısınız. Geri dönüşüm için alabilecek firmalarla iletişe geçebilir, bunları toplayan hurdacılara verebilirsiniz. Günümüzde elektrikli ev aletleri satan firmalar bu sebeple makul fiyata eski ürününüzü geri almaktadır.
Atık Yağlar
Dikkat etmemiz gereken bir diğer zararlı atık da atık yağlardır. Genelde çöpe atılamadığından lavabodan boşaltılmaktadır. Bu da çevreye çok zarar verici bir yöntemdir. Lavabodan dökülen 1 litre atık yağ 1 milyon litre suyu kirletmektedir. Arıtması zor bir maddedir. Denizlere ulaştığında buradaki yaşama zarar verir.
Yeraltı sularını kirletmekte, sualtı canlı varlıklarını etkilemekte, kanalizasyon sistemlerinde ve atık su arıtma tesislerinde tıkanıklıklara ve kirlilik yükünün artmasına neden olarak işletim ve bakım maliyetini arttırmakta, toprağa döküldüğünde kirlenmelere neden olmaktadır.
Kızartma yağları, plastik, metal vb. farklı biriktirme kaplarında biriktirilerek Çevre ve Orman Bakanlığı ya da belediyelerin atık toplama merkezlerine gönderilebilir. Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliğine göre bitkisel atık yağların geri kazanımı, bitkisel atık yağların Çevre ve Orman Bakanlığı’ndan çevre lisansı almış geri kazanım tesisleri tarafından geri dönüştürülür.
Belediyeler tarafından belirlenmiş atık yap toplama merkezlerine temizcevreengelsizhayat.org adresinden ve 444 9 929 telefonundan ulaşılabilir.
Faydalı çöpleri öğrenin!
Muz kabuğu, limon kabuğu, kahve telvesi, yumurta kabuğu gibi faydalı birçok atık vardır. Bunları cilt bakımından ev temizliğine kadar birçok alanda kullanabilirsiniz. Bunun için internette ufak bir araştırma yapmanız yeterli olacaktır.
Evimizdeki tehlikeli çöpler
Hiç acaba düşündük mü, evde oluşturduğumuz çöp ve katı artıkları çöp kovasına atarken, örneğin bir floresan lambasını kovaya attığımızda onunla birlikte 20 mg civa gibi tehlikeli bir maddeyi de oraya atmış olduğumuzu. Bir kalem pille birlikte kurşun, çinko, kadmiyum, nikel gibi ağır metalleri de çöp kovasına atıyoruz. Piller artık birçok yerde özel ünitelerde toplanmaktadır. Bunun için özen göstermemiz geleceğimiz için çok önemli.
Kırık cam, jilet, ampul, keskin teneke kutu ve konserve…
Kesici çöpleri atarken lütfen gazete tarzı bir şeylere sarıp ta atmaya özen gösterin. Çünkü çöplere bu şekilde attığınız zaman çöpleri karıştıran sokak hayvanlarından, çöpten geçimini sağlayan insanlara kadar bir sürü can zarar görebilir.
Ekoterapi, İnsan-Doğa Arasındaki Karşılıklı Şifa
