Yeşile bakmak, temiz havayı solumak, toprağa dokunmak; kısacası doğaya dönmek. Bu bize hem fiziksel hem de ruhsal olarak pek çok güzellikle geri dönüyor. Kan basıncını düşürüyor, her nefes alış ve verişi yavaşlatıp derinleştiriyor. Hatta doğadaki kuş cıvıltısı, rüzgar esintisi gibi seslerin bizi rahatlatıp gevşettiği, zihni dinginleştirip ruha iyi geldiği de biliniyor. Ekoterapi Nedir?
Ekoterapi, ‘doğa terapisi’, ‘yeşil terapi’ veya ‘toprak merkezli terapi’ olarak da bilinen uygulamalar bütününe denir. Kaynağını depresyondan anksiyeteye çeşitli sinirsel rahatsızlıkları azaltıp özgüven, duygusal dayanıklılık gibi duygu durumlarını yükseltmesinden alır.
Yapılan araştırmalar da doğanın bu iyileştirici gücünü destekliyor. Uzun bir süre boyunca doğayla iç içe kalan insanlara nasıl hissettikleri sorulduğunda, %95’i bu vaktin ardından çok daha mutlu, coşkulu, rahat, dengeli ve kaygısız hissettiğini söylüyor.
20.yüzyılın son 10 yılında, insan ve doğa arasındaki bağlantı, psikoterapide “ekoterapi” diye adlandırılan açık çevresel veya ekolojik müdahale olarak yerini aldı.
Aslına bakılırsa ekoterapi doğanın sağladığı ekosistem hizmetlerinden biri olarak değerlendiriliyor ve karşılıklı iyileşme ve büyüme ile ilgili olarak doğal dünyayı içeren tedavi yöntemlerini kapsıyor. Bu nedenle de uygulamalı bir ekopsikoloji alanı olarak da görülebiliyor. Ekoterapi, insanların fiziksel ve zihinsel hastalıklarla başa çıkmalarına yardımcı olmak için doğayla bağlantı kurmalarına, yalnızlıklarının dayanışmaya dönüşmesine, kendileriyle ve sevdikleriyle barış içinde olabilmelerine yardımcı oluyor.
Nasıl?
Nasıl? - Doğayı İyileştir
İşe doğayı iyileştirerek başlamak en güzeli. Doğada gördüğünüz çöpleri toplayabilirsiniz. Sokak hayvanlarını besleyebilirsiniz, ağaç dikebilirsiniz. Geri dönüşüm ve sürdürülebilir bir yaşamı yaygınlaştırabilirsiniz.
- Doğayı Hisset
Evinde, bahçende, balkonunda bitki yetiştir. Tohum topla; küçük bir tohumdan filizlenen bir bitkiyi gözlemle. Evcil hayvan besle, mümkünse yardıma muhtaç, engelli olsun. O sevgi bağını ve gücünü hisset. Etrafındaki ağaç ve bitkiler hakkında bilgi edin. Duvarında huzur verici doğa fotoğraflarına yer ver. Şifalı bitkileri tanı; bitki çayı iç, bitkisel bir kür öğren. Doğayı hisset; yağmurda ıslan, kara dokun, denize gir, çimlerde ve toprakta yürü…
- www.outdoorlife.com.tr ‘yi takip et
Bizi takip edin. Etkinliklerimize, paylaşımlarımıza göz atın. Doğayla birlikte yapabileceğiniz her şeyi keşfedin ve doğayla bütünleşin.
- Kendinizi Doğaya Bırakın
Kırlara çıkın, denize bakın, yağmuru koklayın, rüzgarı hissedin. Sporunuzu doğada yapın; Koşun, atlayın, zıplayın, tırmanın, bisiklete binin… Aktif olun ve aynı zamanda doğayı hissedin.
- Doğa meditasyonu yapın
İsterseniz bunun için özel bir tekniğe veya eğitim alın, isterseniz doğanın içinde an ’da kalın. Her neredeyseniz oranın kokusunu içinize çekin, yüzünüze vuran rüzgarı hissedin, kuşların size mırıldandığı şarkılara kulak verin. O an, doğanın size sunduğu her şeyi içinize çekin.
Ekoterapi Türleri
- Sosyal ve tedavi edici bahçecilik
Özelliği:
İnsanlar ve bitkilerin etkileşimde olduğu en popüler tedavi şeklidir.
Örnek: aktif bahçecilik veya sebze yetiştirme.
Yararları:
Ruh halinin iyileştirilmesini ve duygusal yenilenmeyi teşvik etmek.
Kaygı ve stresle ilişkili koroner kalp hastalığının ilerlemesini yavaşlatma.
Benlik saygısını geliştirmek ve depresyonu azaltmak.
Demans hastalarında uyku ve bilişsel sorunları iyileştirmek.
Madde bağımlılığının tedavisi.
Kanser hastalarında dikkatin yeniden sağlanması.
Yaşlıların hissettiği izolasyonu azaltmak.
Hayvan Destekli Müdahaleler
Özelliği:
Buna evcil hayvanlar, atlar ve ehlileştirilmiş diğer hayvanlarla yapılan etkinlikler dahildir. Hayvanlar, refahı ve benlik saygısını iyileştirmek için kullanılır. Önemli bir yönü, köpek gibi bir evcil hayvanın herhangi birine karşı dostça ve sevecen davranması ve insana herhangi bir önyargıyla yaklaşmamasıdır.
Yararları:
Çocuklarda ve ergenlerde canlılığı, duygusal dengeyi, dışa dönüklüğü geliştirmek.
Çocuklarda saldırgan davranışları azaltmak.
Yalnızlık hissini ve depresif semptomları azaltmak.
Şizofreni, anksiyete ve duygusal bozukluk riskini azaltmak.
- Çiftçilik Uygulamalarının Tedavi Amaçlı Kullanılması
Özelliği:
Hayvanlarla ilgilenme, sebze yetiştirme ve mahsul yönetimi gibi çiftlikle ilgili faaliyetleri kapsar.
Yararları:
Benlik saygısını ve ruh hâlini iyileştirmek.
Refahı iyileştirmek.
Özgüven ve sükunette artış.
- Çevre Koruma
Özelliği:
Çevre koruma çalışmalarına dâhil olmak.
Yararları:
Fiziksel ve ruh sağlığına yarar sağlamak.
- Yeşil egzersiz
Özelliği:
Parklarda ve kırsalda açık havada yürüyüş ve diğer fiziksel egzersizlerin yanı sıra doğal dünyayı keşfederek sosyalleşmek.
Yararları:
Kişisel refahı, zihinsel ve fiziksel sağlığı iyileştirmek.
Kaygı, olumsuz duygulanımı azaltma ve olumlu duygunun korunması.
Bilişsel fayda.
- Doğa ve sanat
Özelliği:
Açık havada parklarda veya kırsal alanlarda çizim ve resim yapmak, fotoğraf çekmek, şiir okumak/yazmak vb.
Yararları:
Ruh sağlığını ve refahı iyileştirmek.
Özel Ekoterapi teknikleri
Özelliği:
Buradaki temel varsayım doğanın kendisinin birincil tedavi edici kaynak olduğudur. Doğanın yabani veya yarı doğal alanlarıyla etkileşim gerçekleşir. Süreç, duyusal temas ve farkındalık yoluyla geliştirilir.
Yararları:
Ameliyat sonrası tıbbi iyileşme oranlarını hızlandırmak.
Ağrıyı azaltmayı hedefleyen sağlık tesisi tasarımlarında kullanılmak.
Travma sonrası stres bozukluğu tedavisine katkı sağlamak.
Çocuklarda dikkat eksikliği semptomlarını azaltmaya yardımcı olmak.
Demansta psikososyal yönetimi sağlayarak gerilimi azaltmak.
EkoTerapi İle Bilişsel Yararlar ve Mutluluk
Yapılan araştırmalar doğa ile etkileşimde olmanın bilişsel faydaları olduğunu da gösterdi. Chicago Üniversitesinden psikolog Marc Berman ve öğrencisi Kathryn Schertz’in 2019 yılında yaptıkları araştırmada okulların yakınındaki yeşil alanların çocukların bilişsel gelişimini desteklediği, evlerinin yakınındaki yeşil alanların ise kendi kendilerini kontrol etme davranışlarını artırdığı tespit edilmiştir. Daha fazla yeşil alana sahip mahallelerde yaşayan yetişkinlerin doğal ortamlara daha az erişimi olan mahallelerde yaşayan yetişkinlere göre bir konuya daha fazla odaklanabildiği de görülmüştür. Deneyler ayrıca doğal ortamlara maruz kalmanın çalışma belleğini, bilişsel esnekliği ve dikkat kontrolünü geliştirdiğini, kentsel ortamlara maruz kalmanın ise dikkat eksiklikleriyle bağlantılı olduğunu göstermiştir.
Siz de çalışma ortamlarınızı yeşillendirerek verimliliği arttırabilirsiniz. Bazı kamu alanları, okullar ve işyerleri bunun faydasından yararlanmaktadır.
